Historia sądownictwa w mieście Dębicy
W Dębicy już w XIV wieku posiadał siedzibę Sąd prowincjonalny, zwany leńskim, złożony z sołtysów okolicznych wsi i powoływany do rozpatrywania na podstawie prawa magdeburskiego spraw, których nie rozstrzygał Sąd wójtowsko - ławniczy w mieście i sądy sołtysie we wsiach włości dębickiej. Był to Sąd drugiej instancji o charakterze odwoławczym, zajmujący się sprawami spornymi, powstałymi wśród ludności miejskiej i wiejskiej wspomnianej włości. Poświadczenie źródłowe jego działalności można przytoczyć dopiero z XV w. W roku 1441 przewodniczył mu szl. Stanisław Drozdzal, jako wójt prowincjonalny, a zasiadali w nim sołtysi: Marek z Nagawczyny, Mikołaj z Pustyni i Jan Skalski z Głobikowej, jako ławnicy, roczki sądowe zaś odbywały się w domu Stanisława Rysza, mieszczanina dębickiego. Wiadomość późniejsza o tym sądzie pochodzi z roku 1470, co świadczy z pewnością, że był w Dębicy instytucją stałą.
W czasach Galicji w Dębicy funkcjonował Sąd Powiatowy należący do Sądu Obwodowego w Tarnowie. Rozstrzygał on sprawy cywilne, natomiast sprawy karne, z terenu działania Sądu Powiatowego w Dębicy były przekazywane Sądowi Powiatowemu w Pilźnie. Po reformie administracji państwowej w 1867 r. zreformowano również sądy powiatowe. Ograniczono w nich liczbę etatów.
W roku 1870 Sądem Powiatowym w Dębicy kierował sędzia Antoni Korczyński. Ponadto w Sądzie był jeden adiunkt, który również prowadził sprawy, sekretarz sądu i woźny sądu, dyżurujący podczas rozpraw. W 1872 roku skład Sądu rozszerzył się: był sędzia, dwóch adiunktów, dwóch kancelistów i trzech woźnych. W ten sposób można było prowadzić trzy rozprawy. W 1884 r. w Sądzie utworzono stanowisko kancelisty do prowadzenia ksiąg gruntowych. Od 1892 r. Sąd w Dębicy przejął prowadzenie spraw karnych.
Pełną obsadę kadrową w Sądzie Powiatowym w Dębicy przywrócono w 1896 r.: był jeden sędzia, 3 etaty adiunktów, 3 etaty kancelistów i 3 woźnych.
W roku 1910 przeprowadzono w Galicji kolejną reorganizację sądów powiatowych. Ustalono w nich nowe etaty i ujednolicono tytulaturę. Kierownikiem Sądu był jego naczelnik. Zniesiono tytuły adiunktów, wprowadzając na ich miejsce sędziów. Jeden z nich nosił tytuł sędziego powiatowego. W dębicy ustanowiono jeden etat naczelnika Sądu, jeden etat sędziego powiatowego i dwa etaty sędziów. Każdy sądzia otrzymał oficjała do prowadzenia akt i protokołów rozpraw. Kancelarię Sądu obsługiwał kancelista. Na każdej sali dyżurował woźny. Sąd Powiatowy w Dębicy w tym czasie obsadzony był osobami polskiego pochodzenia. Tylko jeden kancelista był Żydem. Prawdopodobnie zaangażowano go dla ułatwienia porozumiewania się z klientami nie znającymi języka polskiego oraz jako tłumacza na rozprawach.
Pracownicy Sądu przodowali w pracy społecznej, politycznej i narodowej. Oni też inspirowali życie towarzyskie w mieście. Do czasu utworzenia w Dębicy w 1900 r. gimnazjum, ta grupa zawodowa stanowiła trzon polskiej inteligencji w mieście. O społecznym uznaniu sędziów wymownie świadczy fakt wyboru do Sejmu Krajowego posłem sędziego dębickiego Czesława Łozińskiego.
Do 1928 r. w Dębicy funkcjonował Sąd Powiatowy, następnie w latach 1929 do 1950 - Sąd Grodzki. Od 1951 r. ponownie przywrócono Sąd Powiatowy.
Po reformie administracji Państwa od 01.07.1975 r. istniał w Dębicy Sąd Rejonowy, podlegający pod Sąd Wojewódzki w Tarnowie. Od lipca 2001 r. Sąd Rejonowy w Dębicy znalazł się w okręgu właściwości Sądu Okręgowego w Rzeszowie.
Aktualnie Sąd Rejonowy w Dębicy mieści się w budynku wybudowanym w 1977 r., a odkupionym od Zakładów Mięsnych w Dębicy w 1995 r., poddanym adaptacji i modernizacji na potrzeby sądownictwa w latach 1997 - 1999. Sąd podzielony jest na pięć wydziałów. W Sądzie zatrudnionych jest 90 osoby na 89,5 etatach, w tym 16 sędziów , 3 referendarzy, 2 asystentów sędziego, 11 kuratorów, 50 urzędników i 8 pracowników obsługi.
Sąd Rejonowy w Dębicy działa na obszarze obejmującym tereny Miasta Dębica, Gminy Dębica, Miasta i Gminy Pilzno oraz gmin Brzostek, Czarna, Jodłowa i Żyraków.